دانشگاه علامه طباطبایی یکی از دانشگاه‌های شهر تهران و بزرگترین دانشگاه ایران در زمینه علوم انسانی، علوم اجتماعی و مدیریت است که با دارا بودن نزدیک به ۱۷ هزار دانشجو و ۵۰۰ عضو هیئت علمی تمام وقت و ۱۴ دانشکده در حال فعالیت می‌باشد.^[۱]

تاریخچه

در سال ۱۳۵۸ با ادغام بیست و هفت دانشکده، آموزشگاه و موسسه آموزش عالی در تهران دو مجتمع آموزشی بزرگ به نام‌های مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی و مجتمع دانشگاهی علوم اداری و بازرگانی تاسیس شد. پس از پنج سال در سال ۱۳۶۳ این دو مجتمع ادغام شده و تحت عنوان دانشگاه علامه طباطبایی به حیات خود ادامه دادند. در بدو امر این دانشگاه دارای مراکز آموزشی شهرستان و همچنین دارای رشته‌هایی غیر از علوم انسانی نیز بود؛ اما در سال ۱۳۶۶ با جدا شدن مراکز آموزشی شهرستان، دانشکده بهداشت و علوم پایه و کتابخانه مرکزی از دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه پیام نور تاسیس شد.^[۲]

رئیسان

رؤسای دانشگاه علامه طباطبایی به ترتیب تاریخی عبارند از:

• علی شیخ الاسلامی
• محسن خلیجی اسکویی
• نجفقلی حبیبی
• صدرالدین شریعتی
• حسین سلیمی

اهداف

اهداف دانشگاه علامه طباطبایی:

• ارتقای سطح علوم انسانی و اجتماعی در نظام علمی و آموزشی کشور
• بهبود کمی و کیفی آموزش و پژوهش در رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی
• مشارکت در بهبود نظام برنامه‌ریزی و مدیریت در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور
• تربیت نیروی انسانی متخصص و کاردان در حوزه علوم انسانی و اجتماعی کشور^[۳]

دانشکده‌ها

در حال حاضر دانشگاه علامه طباطبایی دارای سیزده دانشکده و مؤسسه آموزش عالی است. این دانشکده‌ها در مرکز و شمال تهران گسترده شده‌اند و فعلاً دارای مرکزیت نیستند. از اواسط دههٔ ۱۳۸۰ با انتقال دانشکده حقوق و علوم سیاسی و دانشکدهٔ روان‌شناسی و علوم تربیتی به محلهٔ دهکدهٔ المپیک، پروژهٔ متمرکز کردن دانشگاه علامه طباطبایی شروع شد. با این حال بعد از انتقال این دو دانشکده هنوز برنامه مدونی برای انتقال دیگر دانشکده‌ها مطرح نشده است.

دانشکده‌های دانشگاه علامه طباطبایی عبارتند از:

۱- دانشکدهٔ زبان و ادبیات فارسی

۲- دانشکدهٔ علوم اجتماعی

۳- دانشکدهٔ علوم ارتباطات

۴- دانشکدهٔ اقتصاد

۵- دانشکدهٔ مدیریت

۶- دانشکدهٔ روان‌شناسی و علوم تربیتی

۷- دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی

۸- موسسه آموزش عالی بیمه اکو

۹- پردیس تحصیلات تکمیلی خودگردان

۱۰- دانشکدهٔ الهیات و معارف اسلامی

۱۱- دانشکدهٔ تربیت بدنی

۱۲- دانشکدهٔ زبان‌های خارجی

۱۳- دانشکدهٔ حسابداری و علوم مالی

۱۴- دانشکدهٔ ریاضی و علوم رایانه

دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی

این دانشکده که پیش از انقلاب ایران (۱۳۵۷) به مدرسه عالی ترجمه معروف بود، در سال ۱۳۶۲ فعالیت آموزشی خود را تحت عنوان «دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی» آغاز کرد. امروزه این دانشکده دارای رشته‌های: زبانشناسی، زبان و ادبیات فارسی، فلسفه، زبان و ادبیات عربی، ادبیات انگلیسی، مترجمی زبان انگلیسی، مترجمی زبان فرانسه، مترجمی زبان اسپانیایی، ادبیات ترکی استانبولی و علوم حدیث می‌باشد. این دانشکده در محلهٔ سعادت آباد (تهران)، خیابان علامه طباطبایی جنوبی واقع است. گروه‌های آموزشی عبارتند از:

• زبان و ادبیات انگلیسی به مدیریت محمد خطیب
• مترجمی زبان انگلیسی به مدیریت حسین ملانظر
• فلسفه به مدیریت رضا سلیمان حشمت
• زبان‌شناسی به مدیریت محمد دبیرمقدم
• علوم قرآن و حدیث
• زبان و ادبیات روسی
• زبان و ادبیات ترکی استانبولی به مدیریت سهراب رضائی
• معارف اسلامی
• مترجمی زبان فرانسه
• زبان و ادبیات اسپانیایی
• زبان و ادبیات فارسی
• زبان و ادبیات عرب
• زبان چینی

دانشکده اقتصاد

از ادغام سه دانشکده مرتبط با علوم بازرگانی و اقتصاد در سال ۱۳۶۲، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی تأسیس شد. این دانشکده از سوی وزارت علوم به عنوان قطب رشتهٔ اقتصاد در ایران معرفی شد. دانشکده اقتصاد دارای پنج رشتهٔ تحصیلی در دوره کارشناسی است: اقتصاد نظری، اقتصاد صنعتی، اقتصاد کشاورزی، اقتصاد بازرگانی و آمار. در دوره کارشناسی ارشد رشته‌های علوم اقتصادی، توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، اقتصاد محیط زیست، آمار اقتصادی و اجتماعی، آمار ریاضی و ریاضیات مالی و در دوره دکتری رشته‌های اقتصاد نفت و گاز و علوم اقتصادی ارائه می‌شود. این دانشکده دارای ۵۰ عضو هیأت علمی و حدود ۲۰۰۰ دانشجو است و در خیابان احمد قصیر (بخارست) تهران واقع می‌باشد. لازم است ذکر شود که رشتهٔ اقتصاد نفت و گاز گرایش بازارها و مالیه نفت و گاز در مقطع دکتری اولین رشته تخصصی اقتصاد نفت و گاز در خاورمیانه می‌باشد.

دانشکده مدیریت

دانشکده مدیریت و حسابداری از اولین دانشکده‌های تاسیس شده تحت عنوان دانشگاه علامه طباطبایی است. اخیراً دانشکده حسابداری و علوم مالی از آن انتزاع شده است. این دانشکده دارای رشته‌های مدیریت (در گرایش‌های جهانگردی، تکنولوژی، دولتی، بازرگانی، صنعتی، بیمه، فناوری اطلاعات، کارآفرینی، مدیریت شهری) است. این دانشکده در خیابان توانیر تهران واقع بود از سال 93 این دانشکده به مکان فعلی ساختمان اصلی دانشگاه در دهکده المپیک انتقال داده شد. بسیاری از اساتید مجرب و پیشکسوت مدیریت همچون دکتر مهدی الوانی، سید محمد اعرابی، محمود ضیائی، حمیدرضا ضرغام، افجه، حسین رحمان سرشت، مظلومی، فقیهی، زاهدی، کزازی، حنفی زاده، امیری، صدقیانی، ثقفی، باباجانی، محمود محمدیان و... از اعضا هیات علمی این دانشکده هستند.http://www.atu.ac.ir/faculties/maf.htm

دانشکده حقوق و علوم سیاسی

با وجود این که گروه علمی حقوق و علوم سیاسی از سال ۱۳۶۳ در دانشگاه علامه طباطبایی ایجاد شد اما این گروه تا مدت‌ها گروه تدریس نبود. گروه حقوق و علوم سیاسی گروهی بود برای تنظیم دروس حقوقی و سیاسی دانشکده اقتصاد. در سال ۱۳۷۶ دانشکده حقوق و علوم سیاسی رسماً تأسیس شد. در این دانشکده تنها دو رشته تدریس می‌شود: حقوق و علوم سیاسی. این دانشکده در دهکده المپیک، تهران واقع است و بناست بقیهٔ دانشکده‌ها نیز به این محل منتقل شوند.

در این دانشکده گرایشهای زیر در مقطع کارشناسی ارشد حقوق دایر می‌باشند:

۱. حقوق خصوصی ۲. حقوق عمومی ۳. حقوق بین‌الملل ۴. حقوق جزا ۵. حقوق بشر ۶. حقوق ارتباطات ۷. حقوق تجارت بین‌الملل ۸. حقوق مالکیت فکری ۹. حقوق اقتصادی در سال ۱۳۸۱ اولین دوره دکتری در این دانشکده در رشته حقوق بین‌الملل راه‌اندازی شد

دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی

از معتبرترین گروه‌های آموزشی روان‌شناسی در ایران است. از جمله اساتید این دانشکده می‌توان به حسن احدی، علی‌اکبر سیف، سوسن سیف نراقی، محمود گلزاری، ابوالفضل کرمی، نورعلی فرخی، علی دلاور، داریوش نوروزی، محمدرضا فلسفی‌ن‍‍ژاد، و حسن ملکی اشاره کرد. این دانشکده دارای گرایش‌های زیر است:

• مقطع دکتری روانشناسی: ۱. روان‌شناسی ۲. روانشناسی تربیتی ۳. روانشناسی استثنایی ۴. روانسنجی ۵. مشاوره
• مقطع کارشناسی ارشد روانشناسی: ۱. روانشناسی عمومی ۲. روانسنجی ۳. روان‌شناسی تربیتی ۴. روانشناسی بالینی ۵. روانشناسی استثنایی ۶. مشاوره خانواده ۷. مشاوره شغلی ۸. مشاوره تحصیلی ۹. مشاوره توانبخشی
• مقطع کارشناسی روانشناسی: ۱. روانشناسی بالینی ۲. روانشناسی استثنایی ۳. مشاوره و راهنمایی ۴. علوم تربیتی

تفکیک جنسیتی

در سال ۱۳۹۱ و پس از توزیع دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری مشخص گردید، این دانشگاه پذیرش در رشته‌های علوم تربیتی، علوم سیاسی، کتابداری و اطلاع‌رسانی را تنها به زنان و رشته‌های مددکاری اجتماعی، حسابداری، مدیریت صنعتی و مدیریت هتلداری را تنها به مردان اختصاص داده‌است.^[۴]
این اقدام سبب تفکیک جنسیتی در ۹ رشته از ۱۹ رشته ارائه شده توسط دانشگاه علامه طباطبایی در سال ۱۳۹۱ گردید.پس از آن در سال 92 و با روی کار آمدن دولت حسن روحانی این تفکیک جنسیتی برداشته شد.

گروه‌ها و نشریات دانشجویی

تشکل‌های اسلامی

• انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی
• بسیج دانشجویی

برنامه دانشگاه علامه برای همکاری با دانشگاههای جهان اسلام

در راستای سیاست توسعه مناسبات علمی بین‌المللی دانشگاه علامه طباطبایی و اهداف مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تفاهم نامه همکاری مشترک به امضای آیت‌الله اراکی دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی و دکتر سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی رسید.^[۵]

پانویس

پیوند به بیرون

• وب‌گاه رسمی دانشگاه
• وب‌گاه دانشکده زبان و ادبیات فارسی
• وب‌گاه دانشکده اقتصاد
• وب‌گاه دانشکده مدیریت